Thema

Kritieke materialen

Er dreigen wereldwijde tekorten van belangrijke metalen en dit is slecht nieuws voor de energietransitie. Metalen zijn namelijk hard nodig voor onze windturbines, zonnepanelen en elektrische auto's. De circulaire economie kan een oplossing bieden door de afhankelijkheid van primaire grondstoffen terug te dringen.

Het thema in een notendop

Het verbruik van zeldzame metalen groeit razendsnel. Dit is het beste zichtbaar in consumentenelektronica, maar geldt ook voor militaire toepassingen en technische apparatuur, zoals zonnepanelen en windturbines. De groei van de wereldwijde middenklasse van 1 miljard naar 3 miljard mensen versnelt dit verbruik nog verder. Materiaalstromen uit hergebruik zijn vooralsnog beperkt: veel producten waar zeldzame metalen in verwerkt zitten zijn simpelweg nog in gebruik. Dat maakt dat de afhankelijkheid vanuit de productie van bestaande zeldzame metalen voorlopig blijft bestaan.

 

China is op dit moment wereldwijd de dominante speler in de productie van zeldzame metalen en die dominantie groeit. Het land heeft de afgelopen jaren structureel de economische waarde van deze metalen vergroot: eerst heeft zij de productie van de grondstoffen geïnternaliseerd, vervolgens de productie van de metalen uit deze grondstoffen, en nu internaliseert zij de productie van componenten uit deze metalen. In de komende jaren gaat niet alleen in Europa, maar ook in andere delen van de wereld de behoefte naar fossielvrije elektriciteitsproductie stijgen. Als gevolg daarvan stijgt ook de vraag naar zeldzame metalen. Krijgen wij nog wat we willen hebben wanneer de vraag groter is dan de beschikbaarheid, en één dominante speler bepaalt aan wie hij zijn producten verkoopt?

 

Er zijn oplossingen om onze afhankelijkheid te verkleinen, zoals substitutie van materialen, modulair ontwerp en betere recycling. Maar aangezien deze innovaties tijd kosten is het zaak om er nu mee aan de slag te gaan.

 

Lees hieronder verder over wat we vanuit het Uitvoeringsprogramma doen.

Waar werken wij aan?

We hebben sectoren en thema’s geselecteerd binnen de maakindustrie waar de problematiek speelt én waar kansrijke oplossingen zijn:

  • Zonnepanelen: De toekomstige wereldwijde jaarlijkse vraag naar kritische metalen voor zonnepanelen is enorm en concurreert met de vraag uit andere sectoren. Lees meer over Circulaire Zonnepanelen.
  • Windmolens: Op dit moment worden enorme offshore windparken gerealiseerd. Hoe gaan we die in de toekomst recyclen en daarbij waardevolle materialen terugwinnen? Lees meer over Circulaire Windparken.
  • Machinebouw en andere kapitaalgoederen: Machines en installaties gaan lang mee en bevatten veel waardevolle onderdelen en materialen. Lees meer over Capital Equipment.
  • Batterijen: De toenemende belangstelling voor e-mobility drijft de vraag naar batterijen op. Wat gaan we doen met afgedankte batterijen en welke kansen biedt dit? Lees meer over Batterijen voor e-mobility.
  • Urban Mining Elektronica: Kleine apparatuur en ICT-hardware wordt nog nauwelijks hoogwaardig gerecycled. Lees meer over het Project Materiaalpaspoort ICT Hardware.

 

Benieuwd naar kritieke materialen in jouw product? Check de Grondstoffenscanner: Zie welke grondstoffen je gebruikt en hoe je het risico op schaarste kan verkleinen.

 

Foto: Universiteit Leiden Benjamin Sprecher is industrieel ecoloog en wordt gezien als een van de belangrijkste experts op het gebied van schaarste van kritieke metalen. Hij is universitair docent bij de faculteit Industrieel Ontwerpen aan de…

Ga naar interview

Goud, koper, zilver; er is geen afvalstroom zo rijk aan elementen uit het periodiek systeem dan een printplaat. Dat maakt recycling complex en daarom beginnen veel bedrijven er niet aan. Maar Circular Industries ziet dat anders: “Wij…

Ga naar interview

“We redden heel veel Lithium-ion accu’s van recycling.” Vertelt Jan Bartels, medeoprichter van NOWOS. En dan niet de grote auto-accu’s waar al veel partijen mee bezig zijn, maar juist de kleinere ‘vergeten’ accu’s van bijvoorbeeld elektrische scooters,…

Ga naar interview

Document

Grondstoffen, geld en geopolitiek

Zeven onderzoekers van de Leiden-Delft- Erasmus universiteiten over hun zorgen over realisatie van de energietransitie in de huidige geopolitieke context.

Open document

Document

Circulaire Energietransitie

Verkenning naar omvang van de kritieke metaalvraag van de Nederlandse energietransitie, circulaire strategieën om deze te verlagen en kansen voor de Nederlandse industrie.

Open document

Document

Critical Raw Materials for Strategic Technologies and Sectors in the EU

Analyse van kritiek materiaalgebruik bij hernieuwbare energie, e-mobiliteit, defensie en lucht- en ruimtevaart.

Open document

Koper wordt steeds schaarser, en de mijnbouw die ervoor nodig is heeft…

Lees meer

Langs de Nederlandse snelwegen en provinciale wegen staan duizenden kilometers geleiderails (in…

Lees meer

Urban Mining van met name kritieke- en edelmetalen, is een verdienmodel in…

Lees meer