Thema

Materiaalpaspoorten

Hoe circulair is een product? Dat is nog vaak lastig om objectief vast te stellen. Het is nog niet voor iedereen duidelijk wat circulariteit nu precies inhoudt. Tegelijkertijd komen er al veel nieuwe meetinstrumenten op de markt. Producenten en afnemers in de maakindustrie hebben behoefte aan eenduidige en uniforme meetmethode om circulaire data van een product vast te leggen. Daarom werkt Circulaire Maakindustrie aan een leidraad circulair paspoort voor de maaksector.

Het thema in een notendop

Als je materialen van een product na afdanking opnieuw in de kringloop wilt brengen, dan lukt dat alleen als deze grondstoffen herkenbaar zijn in de producten waarin ze verwerkt zijn.  Door betrouwbare en consistente data te bieden over herkomst, eigenschappen, gebruik en beschikbaarheid van materialen, wordt hergebruik en recycling bevorderd en eenvoudiger gemaakt. Ook kunnen materialen en producten makkelijker worden vergeleken tijdens ontwerp of inkoop.

 

De ontwikkeling van het materiaalpaspoort is gestart in de bouw. Paspoorten worden binnen de bouwsector gezien als een belangrijk middel om te komen tot een meer circulaire bouw. Een paspoort voor de bouw is een digitaal document dat een object in de B&U- of GWW-sector vastlegt. In het paspoort staat waar een object uit bestaat (zowel kwalitatief als kwantitatief), hoe het is gebouwd en waar het zich bevindt. Met een paspoort heeft, is het makkelijker om aan het einde van de levensfase van het bouwwerk hergebruik en recycling te bevorderen. Maar ook bij grote renovatieprojecten is het belangrijk om te weten uit welke materialen en elementen een gebouw bestaan om de renovatie zo circulair mogelijk worden uitgevoerd. Lees hier verder over paspoorten voor de bouw.

 

Voor de maakindustrie zijn deze ontwikkelingen allereerst relevant omdat een groot aantal maakbedrijven bouwproducten produceert en levert, denk aan gevels, binnenwanden maar ook liften en klimaatinstallaties. De paspoorten van deze producten zijn weer onderdeel van een gebouwpaspoort. Maar ook voor de andere productgroepen kunnen materiaalpaspoorten relevant zijn. Benieuwd hoe een materiaalpaspoort voor de maakindustrie eruit ziet? Lees de leidraad of bekijk het voorbeeld van Mitsubishi.

 

Lees hieronder verder.

Waar werken we aan?

Met data over de samenstelling kun je beter inkopen en recyclen. Met data over het gebruik kun je de levensduur verlengen en het gebruik optimaliseren. Voor de volgende sectoren werken we aan circulaire paspoorten:

 

  • ICT-hardware

Smartphones, laptops en andere ICT-hardware worden in de regel maar enkele jaren gebruikt en dan afgedankt. Om bij inkoop al rekening te kunnen houden met het gunstigste recyclingscenario is een materiaalpaspoort relevant. Zo weet je welke stoffen erin zitten en of deze kunnen worden teruggewonnen en hoe. Ook kan data helpen om de gebruiksduur te verlengen.

Voor de productgroep ICT-hardware is een project gedaan met de uitvraag van een circulair materiaalpaspoort voor de meest relevante ICT producten van de rijksoverheid. Onder andere aan de hand van deze casus is de leidraad voor een circulair materiaalpaspoort verder uitgewerkt. Lees het interview met de projectleider. Of bekijk de video met Marlies Struyvé van DICTU die het project begeleidde vanuit de overheid.

 

  • Machines

Machines gaan lang mee (40 jaar is geen uitzondering) en worden vaak gemodificeerd in de loop van tijd: software wordt geupdate, componenten vervangen en zelfs de functie wordt aangepast. Zeker een apparaat wordt doorverkocht is het nuttig om te weten wat er allemaal mee gebeurd is: hoeveel draaiuren, onderhoud etc. Dit levert zekerheid en maakt een 2e of 3e gebruik aantrekkelijker. In 2022 is het project Circulair Productpaspoort Machinebouw Food afgerond waarin een aangepaste versie van de leidraad is ontwikkeld.