Themaproject
Klimaatinstallaties
De energietransitie voor het verwarmen en koelen van woningen en gebouwen biedt veel kansen om meteen circulaire doelen te behalen
Waarom is dit een belangrijk thema?
Een van de grote uitdagingen van de energietransitie is de verwarming en koeling van woningen en gebouwen. Fossiele bronnen zoals olie en aardgas zullen moeten worden vervangen door duurzame energie bronnen, zoals zonne-energie, groen gas of stadsverwarming op biomassa. Veel gebouwen zijn echter nog steeds afhankelijk van fossiele brandstoffen voor verwarming en koeling, en gebruiken oude technologieën. In 2020 lanceerde de Europese Commissie de Renovation Wave strategie om energiebesparende renovatie te stimuleren. Dit biedt enorme mogelijkheden om meteen een circulaire aanpak toe te passen. Zo. worden in Nederland jaarlijks 375.000 CV ketels vervangen door nieuwe. De uitdaging is dus om de huidige installaties zo goed en lang mogelijk te benutten én tijdig over te schakelen naar duurzame energie. Voor circulaire klimaatinstallaties is het noodzakelijk dat het ontwerp, de productie en het gebruiksperspectief bij elkaar gebracht worden. Deze productgroep is dan ook een gezamenlijke inspanning van het transitieteam Maakindustrie en het transitieteam Bouw.
Circulariteitsdoelen
In het Nationaal Programma Circulaire Economie 2023-2030 zijn circulariteitsdoelen opgenomen specifiek voor Circulaire Klimaatinstallaties.
Het effectdoel wat wordt nagestreefd is een (25 procent) lagere MKI (MilieuKostenIndicator) voor klimaatsystemen in 2030, inclusief de gebruiksfase ten opzichte van 2016. De doelen moeten eraan bijdragen dat in 2030:
- de functionele levensduur van klimaatsystemen met 50 procent is toegenomen ten opzichte van 2016
- 100 procent van de componenten en toestellen hoogwaardig wordt gerecycled of hergebruikt na einde leven
Deze circulariteitsdoelen hangen samen met het behalen van de volgende prestaties:
1. Circulaire klimaatinstallaties als prioritair thema benoemd krijgen in de nieuwe Ecodesign-richtlijn
2. Economische prikkels in de hele keten zijn gericht op circulaire strategie
3. Lastig terugwinbare materialen of economisch weinig interessante stromen een tweede leven krijgen
4. 100 procent traceerbaarheid van materialen in waardeketens in 2030
5. Uniforme prestatie-indicatoren en garanties op systeemniveau en standaarden voor gebruiksinformatie op component- en toestelniveau
6. Circulair inkoopvoorwaarden van installaties op basis van systeemprestaties en levensduurkosten en onderhoud op basis van meerjaren onderhoudsprogramma
7. Ontwerp, productie en gebruiksperspectief bij elkaar brengen via gezamenlijke inspanning van het transitieteam Maakindustrie en het transitieteam Bouw
Lees verder in het NPCE (paragraaf 3.4.4, pagina 113-117).
Waar werken we nu al aan?
In 2020 en 2021 zijn Circo Tracks Warmte-as-a-service georganiseerd gericht op de woningbouw en op utiliteitsbouw. Hieruit volgde een Pilot Levensduurverlenging van CV ketels met circulaire strategie bij 26 woningen. Met de inzichten uit dit project is een rekentool voor verlenging levensduur ontwikkeld. Op 3 februari 2021 vond een webinar plaats waarin de tracks en het project werden besproken en ingegaan werd op kansen door servitization. Kijk het webinar hier terug en/of download de presentaties.
In 2022 is het onderzoek Naar een circulaire keten van klimaatinstallaties uitgevoerd naar de mate waarin circulaire strategieën kunnen bijdragen aan het verduurzamen van (de productie en het gebruik van) klimaatinstallaties. Hierbij is ook gekeken naar de end-of-life fase waarvoor sectorbrede afspraken zijn gemaakt in de richtlijn voor Afgedankte Elektronische en Elektrische Apparatuur (AEEA).
Bekijk de projecten en andere informatie hieronder.
Projecten

Klimaatinstallaties zijn uiteraard interessant in het kader van het energie- en klimaatbeleid,…
Lees meer
Project overzicht
Interviews

“Over 30 jaar bestaan aardgas gestookte cv-ketels echt niet meer”, volgens Edu Veldhuis, Operations Director bij Remeha. Heating as a service, dat wordt de toekomst, en per geval zal het verschillen of dat via een warmtepomp, warmtenet,…
Ga naar interview

“Onze gevels zijn uniek omdat we ze gemakkelijk kunnen demonteren en ze van zichzelf al een hoge hergebruikwaarde vertegenwoordigen”, zegt Martijn Veerman van Alkondor. “Verbeterde isolatie? Innovatieve zonnetegels? Of een facelift zodat je ‘visitekaartje’ weer helemaal bij…
Ga naar interview

Waarom betalen voor het bezit van een lift, als je ook per ritje kan betalen? “Met M-Use® bieden we de dienst verticale mobiliteit, in plaats van dat we een product verkopen.” Vertelt Ronald Koedam, Sales Manager bij…
Ga naar interview
Interview overzicht
Documenten
Naar een circulaire keten voor klimaatinstallaties

Belemmeringen en kansen voor CV-ketels en Luchtbehandelingskasten (LBK's)
Open document
Metaalvraag van de Nederlandse Energietransitie

De huidige productie van kritische metalen is onvoldoende voor de transitie naar een duurzaam elektriciteitssysteem.
Open document
Tweede-leven-product even goed als nieuw

Circulair ondernemen bij Revamo, artikel Metaal en Techniek
Open document
Document overzicht
VIDEO: Domijn, Geas Energiewacht en Remeha werken samen aan Warmte-as-a-Service