Case

Modulaire speeltoestellen van IJslander

IJslander houdt zich bezig met de opzet, bouw en het onderhoud van speeltoestellen. Roestvast Staal (RVS) is daarbij de basis. De lange technische levensduur en het onderhoudsarme karakter maken dit een geschikt materiaal om circulaire stappen te zetten. Het bedrijf ziet zichzelf naast een duurzaam bedrijf vooral als een leverancier van speelvreugde en buurtparticipatie, niet van speeltoestellen.

 

Het Click & Play platform is specifiek om die reden in het leven geroepen, en heeft zowel sociale als circulaire voordelen. Met dit modulaire systeem is het mogelijk om speelterreinen in te richten op een flexibele manier. Hierdoor zijn de toestellen makkelijk te vervangen of verbouwen zijn. Bovendien zijn de toestellen of onderdelen van toestellen die op die plek niet meer nuttig zijn, goed in te zetten op andere plekken.

 

Het idee hierachter is dat een speelterrein aan te passen is op basis van de demografie van de wijk waar die zich in bevindt. Als de bewoners of de gemeente aangeeft dat het tijd is voor verandering, dan kunnen de toestellen aangepast worden op hun wensen. Ijslander noemt dit “meegroeiplekken”.

 

“Toegang hebben tot speeltoestellen is belangrijker dan het bezit ervan”

 

Het bedrijf en de uitdaging

John Franken, managing director IJslander: “Sinds de start in 1996 bouwen wij duurzame, onderhoudsvriendelijke en 100% herbruikbare sport- en speeltoestellen. Dat doen we met Roestvast Staal (RVS). Dit is een heel bewuste keuze vanaf het begin. Onze producten zijn ten eerste gericht op kinderen en jongeren, die de wereld kunnen ontdekken met onze toestellen. Maar ook volwassenen en ouderen kunnen de toestellen gebruiken om fit te blijven.

 

We zijn als bedrijf gevestigd in het Gelderse Oldebroek en hebben rond de 45 werknemers in dienst. Met opdrachtgevers in binnen- en buitenland zorgen wij voor mooie speelplekken en meer buurtparticipatie. Wij hebben onder andere projecten gerealiseerd in Nederland, België, Frankrijk en Australië.

 

Veel speel- en sporttoestellen worden maar een aantal jaren echt gebruikt. Als de kinderen in de buurt groter worden, raken ze vaak in ongenade. Als ze dan niet meer gebruikt worden, schrijft de gemeente ze vaak letterlijk af. Kwalitatief hoogwaardig materiaal waar op andere plekken wel behoefte aan is, komt zo op de afvalstapel terecht. Dat is zonde. Het verpulveren of verbranden zorgt niet allen voor uitstoot van CO2. maar ook voor een schaarste aan grondstoffen.”

Wat hebben jullie gedaan? (Circulaire oplossing)

“Binnen IJslander hechten wij veel belang aan de herbruikbaarheid van poducten en het behoud van grondstoffen als uitgangspunt. Zo zijn we uitgekomen op het Click & Play systeem. Zie deze video voor meer uitleg hierover. Speelplekken kunnen hierdoor mee groeien met de demografische ontwikkeling van de buurt. Meegroeiplekken noemen we dat.

 

Het is een modulair ontworpen kliksysteem dat multifunctionele grondpotten combineerd in zogenaamde building blocks. Building blocks zijn opstellingen van grondpotten met een vaste afstand tot elkaar (zie afbeelding hieronder, linkerafbeelding). De klant heeft keuze uit drie soorten building blocks: schommelen, glijden of draaien. Op deze building blocks kunnen click &play elementen flexibel worden geïnstalleerd, verplaatst of vervangen Elke plek kan dus op elk gewenst moment omgezet worden naar de behoefte van de buurt.

 

Wordt de schommel niet meer gebruikt? Dan verplaatsen we deze naar een andere locatie. Op de vrijgekomen plek plaatsen we dan – meestal in overleg met de gemeente – een ander speeltoestel.”

 

Rethink en Reduce

“Van tevoren hebben we in het ontwerp van het systeem goed nagedacht over herbruikbaarheid en grondstoffengebruik. Alle onderdelen in dit systeem zijn in hoge mate herbruikbaar. Als dan de puzzel gelegd kan worden met de juiste speeltoestellen op de juiste speelplek te krijgen, is de materiaalwinst enorm.

 

Het ontwerp van de onderdelen is ook in hoge mate circulair. RVS leent zich hier heel goed voor. Elk nieuw onderdeel bestaat voor 86% uit gerecycled RVS. Daarnaast nemen we in het doorrekenen van elke constructie mee dat de totale hoeveelheid materiaal zo laag mogelijk moet zijn. Die eis nemen we mee in zowel het berekenen van de maximaal toelaatbare spanningen in het product, het berekenen van de materiaaldikte, maar ook het knippen, snijden en zagen van plaatmateriaal of buizen.”

 

 

Re-use

“RVS gaat lang mee. Een technische levensduur van 25 jaar is niet ongewoon. Door toestellen op verschillende plekken te gebruiken, komt de daadwerkelijk gebruiksduur in de buurt van de technische levensduur. Wij willen graag dat er actief gebruik gemaakt wordt van onze toestellen, als het speelterrein actief deel uit kan maken van de wijk op een duurzame manier is ons doel behaald.

 

Producten van IJslander worden vaak meerdere malen door gemeenten of klanten zelf herplaatst. In sommige gevallen is het echter beter om de montage door onze monteurs te laten uitvoeren. Een voorbeeld van dat laatste is de modulaire en demontabele opbouw van onze Citybox (zie afbeelding hieronder). Het is mogelijk om zo’n grote kooi volledig te demonteren en te verplaatsen naar een andere locatie. De gemeente Den Haag bijvoorbeeld heeft de proef op de som genomen en ons gevraagd een Citybox aan de Leliekade te verplaatsen naar de Zeeruststraat in Scheveningen. In een tijdsbestek van minder dan een week is de box gedemonteerd, verplaatst en opgeleverd.”

 

Refurbish

“Wij bieden onze klanten voor al onze RVS speel- en sporttoestellen een takeback-regeling aan om zo hoogwaardig hergebruik te bevorderen. Met ons takeback-systeem bieden we een contractuele borging voor de terugkoop van toestellen. Ongeacht de leeftijd van het product kunnen reguliere toestellen voor minimaal 10 procent en Click&Play-toestellen voor 50 procent van de aanschafwaarde worden terug geleverd aan ons.

 

In het gewijzigde bestemmingsplan van de gemeente Bussum was geen ruimte meer voor onze RVS-skatetoestellen. IJslander heeft de toestellen van de gemeente teruggekocht en de toestellen vervoerd naar onze fabriek om te worden hergebruikt. Het toestel is schoongemaakt, de graffiti is verwijderd en een en ander is aangepast om aan de nieuw gestelde eisen van de EN 14974-norm te voldoen. Daarna hebben we hem opnieuw op een andere locatie kunnen plaatsen.”

Waarom hebben jullie dat gedaan? (Business case)

Duurzaamheidsbijdrage

“Cradle-to-cradle is al heel lang een leidend principe in ons bedrijf. RVS biedt daar een prima basis voor. Onderdelen van dit materiaal zijn afzonderlijk herbruikbaar en het grootste deel is uiteindelijk 100 procent recyclebaar. Dit is de basis geweest voor tal van innovaties waar we de afgelopen de markt mee op zijn gegaan.“

 

Klantwaarde vergroten

“Het Click & Play platform heeft vier voordelen voor de klant: kostenbesparing, flexibiliteit, duurzaamheid en participeren in optima forma. Doordat de toestellen weinig onderhoud vergen, goed bestendig zijn tegen alle weertypes én tegen vandalisme, hebben ze niet alleen technisch een lange levensduur, maar gaan ze inde praktijk ook echt zo lang me.

 

De combinatie van onze producten met het principe Click & Play is alleen nog wel lastig gebleken. Het blijft lastig om gemeentes te overtuigen om binnen hun aanbesteding rekening te houden met een ander soort klantrelatie. Als Click & Play goed wil werken, is daar een abonnement op speeltoestellen voor nodig inplaats van een overdacht van bezit naar de gemeente. Dit is de belangrijkste reden dat Click&Play momenteel slechts 5% van onze totale toestelverkoop omvat. We zijn er echter van overtuigd dat dit de juiste weg is om verder te bewandelen.”

 

Talent aantrekken

“Een bijkomstigheid van het verwerken van de duurzame boodschap in ons bedrijf is dat we makkelijk intrinsiek gemotiveerde mensen aantrekken. Wij hebben duurzaamheid ons eigen gemaakt en mensen reageren daar positief op. We krijgen vaak van zowel stagiairs als nieuwe medewerkers terug dat de duurzame werkwijze van ons bedrijf een belangrijke reden is om bij ons te komen werken.”

Wat levert het op?

“Allereerst levert dit een reductie in CO2 op, grotendeels door reductie van materiaalgebruik. Zo bedroeg onze reductie in 2020 19% (Voor meer resultaten zie deze link). Hout of bamboe kunnen een heel interessant natuurproduct zijn, maar door hoge kosten in onderhoud en een hoge emissie bij transport, zijn wij van mening dat wij met RVS als materiaal de juiste keuze maken.”

 

Door het gebruik én hergebruik van RVS in combinatie met innovatieve oplossingen gaat de Total Cost of Ownership (TCO) flink omlaag voor onze klanten. Hoe vaker ze van plek binnen een gemeente ruilen, hoe minder kosten je als gemeente maakt. Wij bieden de mogelijkheden, de opdrachtgever heeft het vervolgens in eigen hand.”

Advies aan andere ondernemers

John: “De basis voor een duurzame bedrijfsvoering of duurzaam aanbod is vaak al aanwezig in je bedrijf. Het is vaak goed zoeken naar waar het zit en hoe het toe te passen is binnen je bedrijf. Maar als je dat weet te vinden ben je vaak al heel ver. Dat is vaak al de helft van de oplossing.

 

Kijk naar de materialen die je gebruikt, zijn daar misschien gunstige vervangers voor? Of heeft het materiaal op zich al goede kwaliteiten dat het duurzaam maakt? Benut dat en kijk of dat product over meer van je producten getrokken kan worden. Maak op die manier van duurzaamheid je identiteit.”