Exasun zonnepanelen: mooier, multifunctioneler en milieuvriendelijker

Case

Exasun zonnepanelen: mooier, multifunctioneler en milieuvriendelijker

Exasun is een Nederlandse producent van zonnepanelen en zonnedaken uit Den Haag. Het bedrijf is voortdurend op zoek naar verhoging van de circulariteit van haar producten door het toepassen van innovaties. De producten van het bedrijf scoren op meerdere manieren beter op circulariteit dan de producten van Aziatische concurrentie. Een belangrijke levensduurverlengende ingreep is de Glas-Glas constructie. Dit zorgt dat ervoor, dat er langer een hoog rendement gehaald kan worden. Daarnaast worden in deze panelen minder schadelijke stoffen gebruikt. Behalve deze technische stappen zijn de panelen ook op andere manieren circulair te noemen. Ze zorgen er bijvoorbeeld voor dat dakpannen overbodig worden, omdat ze zelf het dak vormen. Ook zijn ze multifunctioneel, omdat ze naast het leveren van elektriciteit, ook voor een waterdicht dak zorgen en een hoge esthetische waarde hebben.

Als onderdeel van een consortium met TNO en DSM werkt Exasun aan een technische oplossing om zonnepanelen na de levensduur uit elkaar te halen en vervolgens te recyclen. Met multifunctionele circulaire producten willen ze bijdragen aan een oplossing voor de grote hoeveelheid panelen die op de afvalstapel terechtkomt.

‘’Ons multifunctioneel zonnepaneelgaat langer mee en bestaat uit minder schadelijke stoffen. Hierdoor kunnen wij ons onderscheiden op de markt.’’

Het bedrijf en de uitdaging

Victor Hamoen, productmanager: “Wij zijn een Nederlands bedrijf dat zonnepanelen (PV-systemen) produceert op onze productielijn in Den Haag. We zijn in 2012 begonnen onder de naam Exasun en zijn voortgekomen uit het bedrijf LineSolar. Op dit moment zijn er rond de 50 werknemers actief binnen het bedrijf. We zijn gespecialiseerd in het produceren van verschillende typen panelen en systemen als Glas-Glas panelen en dakgeïntegreerde systemen. We werken met leveranciers, kennisinstellingen en gerenommeerde machinebouwers.

Onze missie is het versnellen van de verduurzaming door het toepassen van innovaties. Door gebruik te maken van lokale productie, lokale toeleveranciers en betere esthetiek leiden deze innovaties tot kostenverlaging van de zonnestroom. We zetten hoge kwaliteitsmaterialen in om een lange levensduur van panelen te garanderen. Wij hebben de ambitie om met ons bedrijf verder te gaan dan alleen duurzaamheid. We zien de schaarste aan grondstoffen als een probleem en we willen bijdragen aan de oplossing hiervan.

“Na de levensduur komt het grootste deel van de zonnepanelen op de afvalstapel terecht. In de meeste gevallen worden panelen verbrand of verpulverd, waarbij vervuilende stoffen vrijkomen. Folies van reguliere panelen bevatten vaak fluorverbindingen (PFAS). Bij de productie van deze type folies komen schadelijke stoffen in lucht of water terecht. De reguliere panelen bevatten vaak ook andere stoffen die niet goed zijn voor het milieu, zoals lood en antimoon. Het is lastig en duur om nuttige onderdelen uit de uit de panelen terug te winnen. Hoe gaan we bij het recyclen om met het versmolten geheel van isolatiematerialen, plastic en glas? En hoe zorgen we dat panelen langer meegaan zonder dat we bij productie of afbraak schadelijke stoffen gebruiken? We werken samen in een consortium met TNO en DSM om deze uitdaging op korte termijn te slechten en te komen tot een 100% recyclebaar zonnepaneel.

We zijn een relatief jong en klein bedrijf in ontwikkeling. Op de markt krijgen we te maken met veel zonnepanelengeweld vanuit Azië. In China zijn bijvoorbeeld de productievolumes groter, waardoor er tegen een lagere prijs kan worden geproduceerd. Daarnaast hebben we hier in Nederland te maken met hogere huren en grondstofprijzen. Het paneel dat wij produceren is duurder door de lokale productieomstandigheden. Het blijkt lastig om dit recht te praten bij de klant in termen van een langere levensduur. Je ziet dat producten vanuit Azië, onder andere qua levensduur, steeds beter beginnen te worden. Het is een uitdaging om hiermee om te gaan en een onderscheidend product te bieden aan de afnemers. Het toevoegen van functies aan het product is een van de manieren om concurrerend te blijven.

Een andere uitdaging zit in de precieze vorm waarin de circulaire stappen worden ingevuld. We zijn de vorm nog aan het invullen. Daarbij denken we ook aan leasecontracten. Het is van belang dat de producent in bezit blijft van het product.”

Wat hebben jullie gedaan? (Circulaire oplossing)

Refuse

“Bij onze zonnedaksystemen worden de zonnecellen in het dak geïntegreerd. Dit zorgt ervoor dat de plaatsing van dakpannen overbodig wordt. In plaats van dat het dak uit meerdere lagen wordt opgebouwd, is er nu maar één laag nodig. Bij plaatsing van het zonnedak hoeft de monteur ook maar één keer op het dak te komen om alles te installeren. In onder andere Delft, Pijnacker en Leidschendam zijn hele woonwijken uitgerust met het X-Roof systeem. Dit is ons multifunctioneel systeem waarbij de zonnepanelen zijn geïntegreerd in de dakbedekking.”

Rethink

‘’We zijn gespecialiseerd in zonnedaken voor nieuwbouw en renovatie. Deze systemen leveren elektriciteit, zorgen voor dakbedekking (waterdicht dak) en kunnen gemakkelijk warmte afvoeren. Daarnaast onderscheiden onze zonnedaken zich in esthetische waarde. Wij zijn bezig met het toevoegen van meer functies aan de zonnedaken. Zo zijn wij nu onder andere aan het kijken hoe een thermisch element in het dak kan worden ingepast.’’

Reduce

“Tijdens het produceren van de zonnedaken worden zowel minder materialen als minder schadelijke materialen gebruikt. Een aantal stoffen wordt niet meer gebruikt in de systemen (zoals lood, antimoon en PFAS). Als enige zonnepaneel bevat het geen materialen uit de RoHS directive van de EU. Het paneel wordt in Nederland geproduceerd. Lokale productie is een van de pijlers van circulariteit. Hiermee wordt vervuilend transport vermeden.”

Waarom hebben jullie dat gedaan? (Business case)

Victor: “Exasun heeft de ambitie als organisatie en met haar producten verder te gaan dan enkel duurzaamheid. Naast Global Warming zien we ook de tekorten aan grondstoffen als een probleem, waarbij we ons willen inzetten dit op te lossen.”

Duurzaamheidsbijdrage

‘’We zitten niet voor niets in zonnepanelen, we willen bijdragen aan duurzaamheid en milieu. Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) vinden we als bedrijf belangrijk. Dit past in onze integrale visie op ondernemerschap. We willen waarde creëren met de drie P’s (people, profit, planet) in gedachten.”

Innovaties toepassen

“Vanaf de start hebben we bij het maken van onze panelen innovaties toegepast. We werken nog steeds nauw samen met kennisinstellingen om gebruik te kunnen maken van de laatste inzichten. Op deze manier hebben we panelen kunnen ontwikkelen die multifunctioneel zijn; natuurlijk elektriciteit opwekken, maar ook zorgen voor een waterdicht dak en bijdragen aan de uitstraling van het gebouw en langer meegaan dan een gemiddeld zonnepaneel. Er zijn op dit moment een aantal plannen in ontwikkeling, waaronder het toepassen van een thermisch element in het zonnedak. We blijven als Exasun continu bezig met het verbeteren van onze producten door innovaties toe te passen.”

Klantwaarde verhogen

“De productiekosten van onze (indak)panelen zijn hoger dan van panelen van andere producenten. Wij zien echter veel waarde in een kleinere milieu impact van de panelen op langere termijn. In combinatie met de esthetische aantrekkelijkheid denken we dat mensen hier meer voor willen betalen. Onze X-roof systemen sluiten mooi aan op zwarte daken in Nederland. Er is geen paneel meer zichtbaar op deze daken, omdat de technologie in de dakbedekking is geïntegreerd. Het toepassen van het X-Roof systeem levert ons een onderscheidende positie op in de markt, hierin zijn we de enige in Nederland. “

Wat levert het op?

Kleinere milieu impact

Na levensduur van Exasun zonnepanelen is de recyclebaarheid 85%: als een van de weinige zonnepanelen op de wereld scoren Exasun zonnepanelen nu al op de EU vereiste 85% (WEEE directive 2017). In het innovatieproject binnen het eerder genoemde consortium streven we naar een volledig cradle-to-cradle zonnepaneel, dat op onderdeelniveau ontmanteld kan worden voor hergebruik. Onze CO₂-footprint is nu reeds voor 95% verantwoord.

Prijzen voor circulaire stap

Binnen ons bedrijf vinden wij dat onze producten een hoge esthetische waarde moeten hebben. We kunnen onze panelen kleuren, bijvoorbeeld in terracotta kleur, waardoor het goed aansluit op de terracotta kleur van veel dakpannen op huizen. We hebben daar zelfs de Best Innovation Award voor gewonnen in 2015 en 2019. Juryleden van de award vinden dat we met onze producten ‘de verrommeling van de Nederlandse daken’ tegengaan.

Vertrouwen van investeerders

Investeerders hebben groot vertrouwen in onze aanpak en manier van werken. Zo hebben we onlangs ruim 5 miljoen euro kapitaal opgehaald om onze productie op te schalen.”

Advies aan andere ondernemers

Victor: ‘’Het klassieke denken is: ik maak en bouw een product. Om circulair te gaan werken, moet je kijken naar de nalatenschap van het product. De focus moet niet alleen liggen op de productiekosten van bijvoorbeeld een plankje hout, maar ook op de gevolgen die dit product meebrengt voor de natuur.

Het begint heel simpel door als producent niet het einde van de kringloop te negeren maar te adresseren. Voor veel bedrijven is dit iets onbekends en te veel gevraagd om in één keer rond te breien. Alleen door hier echt slagen in te maken kunnen we uiteindelijk van het klassieke denken afstappen. In een ideale wereld maak je voor elk materiaal of product een LCA, een levenscyclusanalyse. Je focust je dan op de totale impact van een product en niet alleen op de kosten van het materiaal of product.“

Relevante links

Kort bedrijfsfilmpje over Exasun/X-roof technologie: https://www.youtube.com/watch?v=_nEJ56CTKh4
Link naar artikel in AD
Link naar artikel in Solar Magazine