PBL: “Strenger beleid essentieel om circulaire doelen te behalen”

In 2050 volledig circulair en in 2030 halverwege zijn de doelen van de Nederlandse overheid. Om dit voor elkaar te krijgen is het nodig dat het beleid op korte termijn meer gebruik maakt van ‘drang en dwang’. Dit is de harde conclusie van het eerste voortgangsrapport over de staat van de Circulaire Economie in Nederland. Wat zijn de belangrijkste conclusies voor de Nederlandse Maakindustrie?

“Diverse grondstoffentrends in Nederland gaan niet de goede kant op.”

Integrale Circulaire Economie Rapportage 2021

Hoe doen wij het als maakindustrie?

De maakindustrie en de bouw zijn verantwoordelijk voor het grootste deel van het Nederlandse grondstoffengebruik en afvalproductie. Binnen de maakindustrie heeft circulariteit een positie verworven op de strategische agenda. Dit is een belangrijke eerste stap.

Maar een geringe marktvraag maakt dat bedrijven terughoudend zijn met het experimenteren en opschalen van circulaire businessmodellen. Bedrijven wijzen ook op het ontbreken van beleidsmaatregelen die circulaire producten aantrekkelijker maken of verplicht stellen. Dit is dan ook een belangrijk advies uit het rapport, strenger beleid om wél die vraag te creëren.

“Afdwingen door de overheid met regelgeving kan ervoor zorgen dat het wél gaat gebeuren.”

Edu Veldhuis, Operations Director bij Remeha

Bereid je voor op strengere regelgeving

Om een volgende stap in de transitie naar een circulaire economie te maken, is het nodig dat het beleid op korte termijn meer gebruik maakt van ‘drang en dwang’. Te denken valt aan regulerende heffingen, normstelling en het stellen van voorwaarden bij vergunningverlening. De legitimering hiervoor is dat de milieuschade tot op heden nog onvoldoende in de prijzen is meegenomen. De totale milieuschade als gevolg van de uitstoot van schadelijke stoffen in Nederland wordt geschat op ten minste 4,5 procent van het bruto binnenlands product. Voor de maakindustrie spelen naast CO2 ook andere milieu- en gezondheidseffecten, zoals toxische emissies naar lucht, bodem en water.

Lees meer over (aankomende) circulaire wetgeving.

 

Leveringsrisico’s treffen vooral de maakindustrie en nemen toe

In Nederland zijn er met name voor de maakindustrie leveringsrisico’s, omdat hierin veel bedrijven afhankelijk zijn van zeldzame aardmetalen, kobalt, wolfraam, tantaal, tin en indium. Dit zijn kritieke metalen, zo genoemd omdat er een relatief groot risico is dat de levering stokt en omdat ze van groot economisch belang zijn. Ze zitten bijvoorbeeld in machines, onderdelen van transportmiddelen en elektronica. Met name de sectoren elektronische industrie, de elektrische apparatenindustrie, de transportmiddelenindustrie, overige industrie, metaalproducten en de machinebouw zijn van deze metalen afhankelijk. Sinds 2012 zijn de leveringsrisico’s voor de Nederlandse economie toegenomen.

Ga naar de grondstoffenscanner om inzicht te krijgen in de grondstofrisico’s van jouw bedrijf.

 

Ga verder dan recycling

De meeste innovatieve circulaire bedrijven zijn technologisch van aard en gericht op recycling. Er is minder aandacht voor innovaties die het grondstoffengebruik radicaal kunnen veranderen. De economie functioneert zodoende nog grotendeels volgens de principes van een lineaire economie.

Om flinke circulaire stappen te zetten zijn behalve recycling ook circulariteitsstrategieën hoger op de R-ladder nodig. Het gaat dan bijvoorbeeld om het afzien van producten of het intensiever gebruiken van producten, bijvoorbeeld door ze te delen. Daarnaast gaat het ook om het verlengen van de levensduur van producten, bijvoorbeeld door tweedehandsgebruik, reparatie, remanufacturing of het gebruik van modulair ontwerp.

Er zijn maakbedrijven die dit al doen, neem een voorbeeld aan het abonnement op kantoormeubilair van Ahrend, betalen per ritje via Mitsubishi Elevator en de circulaire zoutstrooier van Aebi Schmidt.

Als maakindustrie kunnen we een belangrijke bijdrage leveren aan een circulair Nederland.

 

Welke circulaire stap zet jij?