Voorlopen op regelgeving
“Je ziet dat fabrikanten wel willen, maar dat bedrijfseconomische aspecten zo zwaar wegen dat circulaire stappen niet gezet worden. Afdwingen door de overheid met regelgeving kan ervoor zorgen dat het wél gaat gebeuren.” Vertelt Edu Veldhuis, Operations Director bij Remeha.
We zien dat circulaire voorlopers graag wetgeving willen zodat hun business model nóg aantrekkelijker wordt. Deze wetgeving begint gelukkig ook steeds meer te komen. In september 2016 is het Rijksbrede programma ‘Nederland Circulair in 2050’ gestart en ook vanuit de EU is er steeds meer regelgeving om circulair te stimuleren. Wat is de belangrijkste wetgeving en wat kan jij ermee?
“Afdwingen door de overheid met regelgeving kan ervoor zorgen dat het wél gaat gebeuren.”
Edu Veldhuis, Operations Director bij Remeha
Kans in het kort
Zowel de EU als Nederland hebben flinke ambities voor de circulaire economie. In 2015 nam de Europese Commissie een ambitieus actieplan aan voor de circulaire economie. Nederland volgde in 2016 met als doel om in 2030 50% minder primaire grondstoffen te gebruiken en in 2050 volledig circulair te zijn. Om de circulaire economie ruim baan te geven neemt de Rijksoverheid verschillende maatregelen. Zo worden er bijvoorbeeld belemmerende regels en wetten aangepast of weggenomen ten gunste van de circulaire economie.
Door nu al te anticiperen op veranderende wetgeving voorkom je dat je later plots veranderingen moet doorvoeren. We zetten een aantal ontwikkelingen voor je op een rijtje.
Lees hieronder ons overzicht van relevante regelgeving.
Ecodesign richtlijn
In Europa is de Ecodesign Richtlijn 2009/125/EG van kracht. Deze richtlijn stelt eisen aan energiegerelateerde producten. Producten die vallen onder de Richtlijn Ecodesign moeten aan alle wettelijke eisen voldoen. Pas dan kan een product worden voorzien van een CE-markering. En zonder CE-markering mag een product niet worden afgezet op de Europese markt.
De Ecodesign richtlijn was vooral gericht op energiebesparing, maar wordt nu breder. Het Europees Parlement wil namelijk dat er meer producten onder komen te vallen en dat de Ecodesign-richtlijn alle milieuaspecten van een product in acht moet nemen. Namelijk de samenstelling, de duurzaamheid, de demontage, de herstelbaarheid en de herbruikbaarheid, om het potentieel ervan volledig te benutten.
In grote lijnen wordt er in de voorgestelde ecodesign-regelgeving een onderscheid gemaakt tussen de volgende reparatievereisten waaraan fabrikanten en/of importeurs moeten voldoen wanneer zij een bepaald product op de Europese markt brengen. De volgende reparatievereisten gelden in beginsel vanaf 1 april 2021:
– Beschikbaarheid van noodzakelijke reserveonderdelen om ervoor te zorgen dat bepaalde reserveonderdelen gedurende een bepaalde periode na het in de handel brengen van de producten beschikbaar blijven voor professionele reparateurs;
– Toegang tot reparatie- en onderhoudsinformatie om professionele reparateurs toegang te geven tot bepaalde reparatie- en onderhoudsinformatie; en
– Informatieverplichtingen om de gebruikers productinstructies voor gebruik te verstrekken, met inbegrip van specifieke instructies om hen in staat te stellen onderhoudswerkzaamheden uit te voeren, op een gratis toegankelijke website.
In Europa is ook de Richtlijn 2010/30/EG voor energielabels van kracht. Deze richtlijn stelt eisen aan de etikettering van een groot aantal energiegerelateerde producten.
De Ecodesign richtlijn was vooral gericht op energiebesparing, maar wordt uitgebreid met onder andere reparatievereisten
Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid (UPV)
Producentenverantwoordelijkheid betekent dat producenten of importeurs (mede) verantwoordelijk zijn voor het afvalbeheer van de producten die door hen op de markt zijn (of worden) gebracht.
In de verschillende productbesluiten zijn in Nederland regels opgenomen voor 5 soorten producten. Dit zijn:
– Elektrische en elektronische apparatuur
– Batterijen en accu’s 2008
– Autowrakken
– Autobanden
– Verpakkingen
Het algemene doel is om de toepassing van producentenverantwoordelijkheid in Nederland uit te breiden naar meerdere relevante productgroepen. Als concrete mogelijkheden worden gezien een UPV voor textiel en matrassen, maar ook voor gevelbouw en duurzame energievoorzieningen.
Het algemene doel is om de toepassing van producentenverantwoordelijkheid in Nederland uit te breiden naar meerdere relevante productgroepen
Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) lijst
Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor mens en milieu, omdat ze bijvoorbeeld kankerverwekkend zijn, effect hebben op vruchtbaarheid of zich in de voedselketen ophopen. Om die reden wordt er in de EU streng op gecontroleerd. Het streven is om ZZS uit de leefomgeving te weren.
Maar de stoffen zitten vaak in allerlei producten verwerkt. Zo kom je ze tegen in chemische producten als verf, maar ook in producten waar kunststof of metaallegeringen in verwerkt zitten.
Weten of er zeer zorgwekkende stoffen in jouw (sub)branche voorkomen? Gebruik de ZZS-navigator van RIVM.
In de EU wordt streng gecontroleerd op Zeer Zorgwekkende Stoffen
MilieuPrestatie Gebouwen (MPG)
De MilieuPrestatie Gebouwen (MPG) is bij elke aanvraag voor een omgevingsvergunning verplicht. De MPG geeft aan wat de milieubelasting is van de materialen die in een gebouw worden toegepast. Het gaat hierbij om nieuwe kantoorgebouwen (groter dan 100 m²) en om nieuwbouwwoningen. Per 1 januari 2018 geldt voor de MPG een maximum grenswaarde van 1,0.
De norm wordt komende jaren aangescherpt en potentie van toepassing van circulaire ontwerpprincipes zal worden opgepakt. Voorzien is een aanscherping naar 0,8 per 1 januari 2021. Ook is een stip op de horizon genoemd, namelijk een MPG-eis van 0,5 in 2030. Een tweede impuls is de sterke toename van de aandacht voor materialen met het thema circulariteit. De MPG-methode, die de levenscyclusbenadering als onderlegger heeft, is in principe geschikt om de toepassing van circulaire ontwerpprincipes te waarderen, en dus te stimuleren.
De MPG wordt komende jaren aangescherpt en potentie van toepassing van circulaire ontwerpprincipes zal worden opgepakt
Meer informatie
We hebben hierboven een aantal algemene ontwikkelingen met betrekking tot regelgeving geschetst. Wil je specifiek weten wat voor jou van belang is? Neem dan contact op met je branche organisatie:
Lees meer over de plannen van de EU & Nederland over de circulaire economie.
Circular Economy in Europe (website)
Nederland circulair in 2050 (website)