Leidraad Circulaire Product Paspoorten

Welke materialen zitten in jouw product? Hoe lang gaan ze mee en wat is de carbon footprint? Dit kan je zomaar gevraagd worden als de overheid, bedrijven en inkopers gaan werken met materialenpaspoorten. Mathieu Sueters, projectleider materiaalpaspoort ICT Hardware, heeft de ‘Leidraad voor het gebruik van een Circulaire Product Paspoort (CPP)’ geschreven. Op dit moment wordt de leidraad getoetst in andere sectoren in de maakindustrie. Wat betekent dat voor ondernemers in de maakindustrie? 

 

“In de ‘Leidraad voor Circulaire Product Paspoorten’ staat waaraan materialenpaspoorten moeten voldoen.”

 

Waarom werkt de Circulaire Maakindustrie hieraan?

Onze missie is om de transitie naar de circulaire economie in de maakindustrie te versnellen. Dit om grondstoffen en milieu te sparen en economische voordelen te behalen. Als we merken dat kennis mist dan kunnen we hier projecten voor starten, zo ook voor het materialenpaspoort voor de maakindustrie. We focussen ons op kennisontwikkeling rondom circulaire materialenpaspoorten aangaande onder andere ICT, maar denken voor de vervolstappen ook aan andere sectoren zoals machinebouw en elektromotoren.

 

De aanleiding voor kennisontwikkeling op dit gebied is dat het niet voor iedereen duidelijk is wat circulaire informatie en een paspoort inhoudt, tegelijkertijd zien we dat er veel nieuwe meetinstrumenten geïntroduceerd worden. Sueters: “Om hier eenduidigheid in te brengen staat in de leidraad welke informatie je minimaal dient aan te leveren bij een Circulair Product Paspoort en via welke methodiek. Dit om inzicht te verkrijgen in de circulariteit van een product of dienst.”

 

Sueters heeft meer dan 60 mensen betrokken bij de ontwikkeling van de leidraad vanuit industrie, banken, investeerders, universiteiten en de overheid. “De leidraad werd onder andere ontwikkeld via Collinte, een online programma dat collectieve intelligentie faciliteert. Mensen geven input via een zestal challenges.”

 

“Er is behoefte aan eenduidige circulaire criteria.”

 

 

Wat staat er in de leidraad voor CPP?

De te verzamelen informatie is gerelateerd aan de drie effectdoelen van het Uitvoeringsprogramma Circulaire maakindustrie:

 

• Vergroten voorzieningszekerheid (kritieke) grondstoffen
• Verlagen milieudruk producten/diensten
• Vergroten waardebehoud producten/diensten

 

De te verzamelen informatie is:

 

• Grondstofsamenstelling van product

Sueters: “Net zoals op een pak in de supermarkt alle ingrediënten staan, dienen alle ingrediënten van elk product inzichtelijk gemaakt te worden.” De materialen worden gerelateerd aan de lijst van 26 kritieke grondstoffen van de EC en aan de lijst met ZZS – Zeer Zorgwekkende Stoffen. Dit laatste is in het kader van hergebruik van stoffen belangrijk, je kan giftige stoffen niet hergebruiken voor alle doeleinden, denk aan voedsel of andere toepassingen waarbij je veel contact hebt met het materiaal. Sueters: “Iedereen kent het voorbeeld van de rubberkorrels op sportvelden die mogelijk negatieve gezondheidseffecten hebben.”

 

• Levenscyclusanalyse (carbon footprint) over de gehele levenscyclus

Door niet alleen de materialen, maar ook de broeikasgassen over de gehele levenscyclus mee te nemen, maak je zichtbaar wat normaal onzichtbaar is. Zo sprak Stientje van Veldhoven tijdens de opening van de week van de circulaire economie: “We weten uit onderzoek dat zeker 45 procent van de CO2-uitstoot gerelateerd is aan de productie van goederen.” Dit maakt de noodzaak van een circulaire overstap van een materiaalintensieve economie naar een circulaire economie gericht op levensduuroptimalisatie duidelijk.

 

• Waardebehoud

Zet alles af ten opzichte van hoe lang je het product werkelijk kan gebruiken. Bekijk de CO2e uitstoot van de gehele levenscyclus (grondstoffenwinning, productie, transport, gebruik en recycling) gemiddeld verdeeld per gebruiksjaar, te berekenen vanuit de werkelijke, gegarandeerde of gevraagde levensduur. Bijvoorbeeld bij ICT hardware wordt de gebruiksduur onder andere bepaalt door het aantal jaren software support. Als je met circulaire strategieën de levensduur kan verlengen dan geeft dit direct circulaire en financiële voordelen.

 

“Een circulair product paspoort is eigenlijk iets heel simpels, je vraagt data over circulariteit op bij je ketenpartners”

 

Waarom is dit relevant voor jou?

Het gebruiken van een CPP (Circulair Product Paspoort) geeft je:

 

• Inzicht in de minimaal benodigde circulaire data van producten of diensten. Als je weet welke type materialen in het product zitten, dan krijg je onder andere beter inzicht in de afhankelijkheid van de supply chain (nu extra relevant vanwege het Coronavirus COVID-19) en kan je bijvoorbeeld beter inzetten op hergebruik, reparatie, verhuur, as a service, modulariteit of refurbishment.

 

• Gedegen onderbouwing van de CO2 impact van jouw product. Een onderdeel van het CPP is een levenscyclusanalyse, want als je een lage cumulatieve carbon footprint hebt dan maak je in een aantal gevallen meer kans op gunning. Je kunt sturen op CO2 uitstoot reductie en naar klanten en andere stakeholders transparant zijn over je CO2 footprint.

 

• Een toekomstbestendig business model, meer kans op financiering en voorsprong op vragen van organisaties en inkopers die nog gaan komen. De leidraad wordt ontwikkeld in samenwerking met de Nederlandse overheid en Nederlandse bedrijven in het belang van een versnelde transitie naar een circulaire economie.

 

• Voorbereiding op komend (Europees) beleid en wetgeving op het gebied van circulaire economie waar een Product Environmental Footprint een centrale rol heeft. Met de leidraad sluiten we aan op deze ontwikkelingen.

 

“Je wilt bepaalde data krijgen, want anders heb je geen inzicht in de circulariteit van je product of dienst.”

 

Wanneer kan je ermee aan de slag?

Download de Leidraad hier. Als je meer informatie wilt, ga dan naar onze themapagina Materiaalpaspoorten.