Kennisinstellingen zien kansen én valkuilen bij ‘reparatie'-wetgeving

De Europese Commissie wil het makkelijker maken voor consumenten om hun producten te (laten) repareren. Goed nieuws voor het milieu. Maar er moet met veel zaken rekening worden gehouden. Tien wetenschappers van de Universiteit Leiden, TU Delft, Erasmus Universiteit Rotterdam en Hogeschool Rotterdam geven advies in de nieuwe White paper ‘Reparatie in de circulaire economie’ en pleiten voor een bredere aanpak.

De white paper werd op 13 november 2023 door hoogleraar Ruth Mugge uitgereikt aan Marieke Spijkerboer, directeur Directie Duurzame Leefomgeving en Circulaire Economie, Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (op de foto rechts) tijdens de Meet-Up ‘Van wegwerpeconomie naar reparatiesamenleving’. Bij het ministerie is er werk aan de winkel reageerde Spijkerboer:

“We gaan nieuwe standaarden ontwikkelen, zodat producten langer meegaan en makkelijker te repareren zijn. ”

Een betere repareerbaarheid vereist een ontwerpaanpak die zowel het product, wetgeving, nieuwe bedrijfsmodellen als opvoeding van consumenten omvat. Er zijn steeds meer Europese initiatieven om het recht op reparatie wettelijk vast te leggen. Denk aan het ‘Right to Repair’-voorstel, de ‘Ecodesign Richtlijn’ en het wetsvoorstel ‘Empowering Consumers’. Maar er komt veel kijken bij reparatiewetgeving. Zowel productontwerp, juridische aspecten, bedrijfsmodellen als consumentengedrag moeten veranderen als je ‘repairability’ echt wil integreren in ons dagelijks leven. Tien wetenschappers van de Universiteit Leiden, TU Delft, Erasmus Universiteit Rotterdam en Hogeschool Rotterdam geven vanuit hun expertise advies in het white paper.

De ‘can do’-consument

Ruth Mugge, hoogleraar aan de TU Delft schrijft dat wij als consument de sleutel in handen hebben om de transitie naar repairability te doen slagen. “Het is daarom belangrijk om het gedrag van de consument te beïnvloeden. Je kan bijvoorbeeld met het design van een product de ‘can do’-spirit aanwakkeren. Denk bijvoorbeeld aan een lampje dat aangeeft dat de batterij vervangen moet worden.”

 

“Niet repareerbaarheid, maar het verlengen van de totale levensduur moet het ultieme doel zijn”

vult hoogleraar aan de TU Delft Ruud Balkenende aan. “Er zou een wettelijk verplichte garantieperiode die wat langer is dan de gemiddelde levensduur kunnen komen. Dat zou producenten stimuleren om degelijke en repareerbare producten te ontwerpen.”

Belast materialen meer en lonen minder

Steve Kennedy, onderzoeker aan de Erasmus Universiteit Rotterdam merkt op dat het voor bedrijven meer loont om nieuwe producten te verkopen dan te kiezen voor reparatie. “Daarnaast is er de goedkope arbeid in lagelonen-landen. Producten over de grens laten repareren is vanwege de milieu-impact weinig logisch, en reparatie in Europa maakt het vanwege loonprijzen duur. Maar met een hogere belasting op materialen en een lagere heffing op arbeid wordt repareren aantrekkelijker.”

Zelf onderdelen 3D-printen

“We bekijken hoe 3D-printen voor repareren voordelen kan bieden aan bedrijven” licht Bas Flipsen (TU Delft) toe in de white paper. Hoogleraar aan de Erasmus Universiteit Rotterdam René Repasi vraagt zich af of we met ‘Right to Repair’ wel de juiste partij adresseren.

“Onafhankelijke reparateurs zijn misschien wel belangrijker dan fabrikanten.”

“Zij geven aan dat onderdelen te duur zijn. Als zij toegang krijgen tot een onderdelenregister, kunnen ze die zelf relatief goedkoop 3D-printen. Maar veel fabrikanten willen dat niet, zij wijzen op de veiligheid van hun producten en willen hun intellectueel eigendom beschermen. Dit wordt een belangrijk discussiepunt.”

Meer over de white paper
De white paper is een initiatief van TU Delft faculteit Industrieel Ontwerpen en het Leiden-Delft-Erasmus Centre for Sustainability.

Meer informatie over de Meet-up en de white paper is te vinden op de website van het Centre for Sustainability.

Documenten

Document

Whitepaper Reparatie in de circulaire economie

Leiden-Delft-Erasmus Centre for Sustainability en faculteit Industrieel Ontwerpen bespreken Europese wetgeving, productontwerp en verdienmodellen.

Open document

Document overzicht