Interview
ABB is een wereldwijde speler op het gebied van automatisering en elektrotechnische installaties. De lijst met markten die dit Zweeds-Zwitserse fusiebedrijf bedient is lang: van robotica voor de auto-industrie tot procesautomatisering van stormvloedkeringen; van aandrijftechnieken voor de maakindustrie tot schakelaars en automatisering voor woningen en utiliteitsgebouwen. Over de hele linie ligt de duurzaamheidsambitie hoog, vertelt business developer Kees Jan ’t Mannetje. “In 2030 willen we 80 procent circulair zijn.”
“Om onze circulariteit te vergroten, zijn we nu bezig met de losmaakbaarheid en herbruikbaarheid van onze producten”
Wat is de circulaire stap die jullie gemaakt hebben?
“In 2030 willen we niet alleen dat 80 procent van ons productieportfolio circulair is, maar ook CO2-neutraal. Onze fabriek in Ede, waar we met een kleine 75 medewerkers groepenkasten, inbouwdozen en kabel- en lasdozen maken, produceert sinds vorig jaar CO2-neutraal. Tot dusverre nog wel met compensatie voor gasgebruik, maar ook dat verandert binnenkort. Rond de zomer zijn we echt CO2-neutraal.
Om onze circulariteit te vergroten, zijn we nu bezig met de losmaakbaarheid en herbruikbaarheid van onze producten. Dat begint natuurlijk al in de ontwerpfase. Daarnaast gebruiken we sinds vorige zomer alleen nog gerecycled kunststof voor een aantal van onze producten in Ede. Denk daarbij aan granulaat van plasticafval als PET-flessen en dergelijke. Die keuze leidt tot margeverlies: Chinese kunststofkorrels zijn nog altijd goedkoper. Voor installateurs is er nog geen commercieel voordeel om een circulair product te kopen. Wij leveren vooral aan de groothandel. Door de op handen zijnde wet- en regelgeving voor de Milieuprestatie voor Gebouwen (MPG) wordt de beschikbaarheid van circulaire installaties steeds belangrijker. Daar sorteren we op voor.”
“We sorteren voor op nieuwe wet en regelgeving”
Wat is de grootste winst?
“We hebben nog geen cijfers over grondstofbesparing, maar we weten wel dat we bij de productie van duurzame kabeldozen ruim 310 ton minder CO2 uitstoten in vergelijking met productie met virgin materiaal. Voor de productie van groepenkasten hebben we, naast kunststof, ook kritische materialen nodig, die veelal door derden worden geleverd. Op dit moment zijn we aan het inventariseren hoe we daar circulaire stappen in kunnen zetten.
De end of life- fase, na gebruik, is doorslaggevend in het streven naar circulariteit. In de Nederlandse markt werken we samen met Circolektra om groepenkasten, schakelmateriaal en noodverlichting weer in te zamelen. Dat doen we via speciale bakken bij de groothandel. Op een sociale werkplaats in Rotterdam worden deze apparaten verwerkt tot monostromen, die we aanbieden aan partijen die daar iets mee kunnen. In toenemende mate zijn wij dat zelf. Voor onze fabriek in Ede geldt bijvoorbeeld dat we alleen metalen als eindproduct inkopen bij derden. Hierdoor kunnen we het aandeel recyclaat als grondstof uitbreiden en eisen stellen aan de toeleveranciers van de metalen.”
“We kopen steeds meer van onze eigen monostromen in”
Wat is de grootse uitdaging?
“De grootste uitdaging op het vlak van circulariteit ligt wat ons betreft in wet- en regelgeving. De Nederlandse afspraken over classificatie en aantoonbaarheid van circulariteit sluiten niet aan op de Europese. Dat betekent in de praktijk dat we alle Europese milieucertificaten door bevoegde instanties moeten laten vertalen naar de Nederlandse standaard voor milieu-impact. Als je je realiseert dat we het daarbij hebben over 30.000 producten, en op serieniveau over zo’n 80.000 producten, dan begrijp je dat dat veel extra tijd én kosten met zich meebrengt.
“Het gesprek over een betere aansluiting op de Europese standaarden is mede dankzij een internetconsultatie over de nieuwe MPG-regels op gang gekomen. Naar onze mening zoeken de werkgroepen die dergelijke regels opstellen niet vroeg genoeg contact met de markt. Daarmee bedoel ik zowel de fabrikanten als de brancheverenigingen. Wanneer je niet goed kijkt naar de praktische uitvoerbaarheid van regelgeving, dan roep je weerstand op. Gelukkig gaat daar nu goed naar gekeken worden.”
“Doorvertaling naar Nederlandse milieustandaard brengt veel tijd en kosten met zich mee”
Welke circulaire stappen staan op de planning?
“Het is heel belangrijk om over de hele breedte van de markt goed te kijken hoe we de hoeveelheid grondstoffen en producten die nodig zijn, kunnen terugdringen. Nu produceren we bijvoorbeeld losse thermostaten, ventilatie-units en bedieningspanelen voor verlichting, terwijl deze best geïntegreerd zouden kunnen worden. Of neem CO2-sensoren. Die zitten nu vaak in verschillende producten die in één en hetzelfde gebouw geïnstalleerd worden. Daar kunnen marktsegmenten onderling afspraken over maken.
Nieuwe milieueisen vormen een stok achter de deur om daar het gesprek over te gaan voeren. Een realistische doorberekening van de meerkosten van duurzame productie is daarbij wel een voorwaarde.”
“Met goede afspraken kunnen we de hoeveelheid grondstoffen en producten beperken”
Meer weten? Bekijk de website van ABB Group.
De circulaire mogelijkheden voor toeleveranciers zijn ontegenzeggelijk anders dan voor Original Equipment Manufacturers (OEMs): als niet zelf-specificerende bedrijfstak met indirect contact met de eindklant ligt het minder voor de hand dan voor een OEM om - bijvoorbeeld…