Agenda & Events

25 jun

Online vanuit RVO studio

Kennisbijeenkomst Transitie-aanpakken voor een circulaire maakindustrie

Welke modellen en aanpakken voor circulaire transitie zijn de laatste jaren ontwikkeld? En hoe kun je deze toepassen in de praktijk van de maakindustrie? Op vrijdag 25 juni (10-12 uur) organiseert het Uitvoeringsprogramma een kennisdelingsbijeenkomst met zes deelsessie waarin de transitie-aanpakken worden toegelicht door de betrokken professoren én toegepast op een case in de maaksector:

 

  • Networksturing en 10 principes regio-aanpak: prof.dr. Jacqueline Cramer, hoogleraar Duurzaam Innoveren Universiteit Utrecht
  • Missiegedreven Innovatiesystemen: prof.dr. Marko Hekkert, hoogleraar Innovatiewetenschappen Universiteit van Utrecht
  • Circulaire Businessmodellen: prof.dr.  Jan Jonker, emeritus hoogleraar Duurzaam ondernemen Radboud Universiteit
  • Transitiemanagement: prof.dr. Derk Loorbach, hoogleraar Transitiekunde Erasmus Universiteit
  • Markttransformatiemodel: prof.dr.ir. André Nijhof, hoogleraar Duurzaam Ondernemen en Stewardship Nyenrode University & Lucas Simons, NewForesight en SCOPE insight
  • Small Wins: prof.dr.ir. Katrien Termeer, hoogleraar Bestuurskunde Wageningen Universiteit

 

Lees onderaan de pagina meer over de deelsessies.

 

Het Uitvoeringsprogramma Circulaire Maakindustrie ontwikkelt een grote diversiteit aan activiteiten, voor de korte, middellange én lange termijn. Om te bepalen wat effectieve acties zijn, wil het programma deze transitie-aanpakken toepassen. In deze bijeenkomst staan de sectoren ICT hardware en machinebouw centraal.

 

Programma

10:00 uur  Opening
door Fried Kaanen, voorzitter Koninklijke Metaalunie en voorzitter Uitvoeringsprogramma Circulaire Maakindustrie met:

  • David Pappie, directeur Topsectoren & Industriebeleid
  • Marc Hendrikse, voorzitter Holland High Tech
  • Matthéüs van de Pol, programmaleider Uitvoeringsprogramma Circulaire Maakindustrie

10:15 uur  Start deelsessies
Na een inleiding over de aanpak wordt de case geïntroduceerd en krijgt u de mogelijkheid om vragen te stellen en actief mee te denken over toepassing voor een circulaire maakindustrie.

11:30 uur  Plenaire afronding
Reflectie op de bijeenkomst met de voorzitters van Nederlandse transitie-agenda’s met medewerking van:

  • Anne-Marie Rakhorst, voorzitter transitie-agenda Consumptiegoederen
  • Jos Keurentjes, voorzitter transitie-agenda Kunststoffen
  • Edwin van der Wel, Afdelingshoofd Natuurlijk Circulair Rijkswaterstaat
  • Henri de Groot, hoogleraar Regionaal Economische Dynamiek Vrije Universiteit te Amsterdam en regieteamlid UPCM

12:00 uur  Einde

 

Aanmelden

Deze bijeenkomst is interessant voor professionals die

  • meer willen leren over de transitie-aanpakken,
  • werkzaam zijn in de ICT hardware of machinebouw, en/of
  • actief zijn rond onderzoek en ontwikkeling op het gebied van circulair ondernemen.

 

De bijeenkomst is geïnspireerd door de publicatie Houvast voor duurzame vernieuwers- vier perspectieven op transitiedenken en -doen van Het Groene Brein.

 

Meld je aan via deze link, kies de sessie waaraan je deel wilt nemen op 25 juni en krijg de mogelijkheid om de overige sessies terug te kijken op een later tijdstip.

DEELSESSIE 1: Netwerksturing

Prof.dr. Jacqueline Cramer, hoogleraar Duurzaam Innoveren Universiteit Utrecht

Als beoefenaar en wetenschapper heeft Cramer tien bouwstenen geïdentificeerd voor het opzetten en verder brengen van circulaire initiatieven, gebaseerd op netwerksturing. Deze richtlijnen kunnen iedereen ondersteunen die een circulair initiatief wil starten of versnellen. Cramer deelt haar enorme ervaring met het implementeren van tal van circulaire initiatieven in Nederland in haar boek ’How Network Governance Powers the Circular Economy’.
Samen met Marjolein Bot (challenge lead Dataservers/duurzame digitale infrastructuur) van de Amsterdam Economic Board zal zij de Case ‘Transitie naar een duurzame digitale infrastructuur’ presenteren.

>> LEES ONS INTERVIEW MET JACQUELINE CRAMER
>> DOWNLOAD ‘HOW NETWORK GOVERNANCE POWERS THE CIRCULAR ECONOMY’

Bekijk in 21 minuten hoe Cramer netwerksturing toepaste bij het Betonakkoord.

DEELSESSIE 2: Innovatiesystemen

Prof.dr. Marko Hekkert, hoogleraar Innovatiewetenschappen Universiteit van Utrecht

Innovaties zijn een essentieel onderdeel van transities. Zonder (radicale) innovatie geen transitie.Het succes van een innovatie hangt af van hoe sterk of zwak ‘het systeem’ rondom een innovatie is. Onderzoek door Hekkert en collega’s heeft laten zin dat er acht drijvende krachten zijn achter een succesvol Technologisch Innovatie Systeem (TIS). Het raamwerk is afgelopen jaar toegepast op kapitaalgoederen (o.a. machinebouw) en er loopt nu een analyse rond consumptiegoederen.

Bekijk in 25 minuten Marko Hekkert’s introductievideo ‘Innovatiesystemen voor het versnellen van duurzame innovatie’!

DEELSESSIE 3: Circulaire Businessmodellen

Prof.dr. Jan Jonker, emeritus hoogleraar Duurzaam ondernemen Radboud Universiteit

In opdracht van het ministerie van EZK doet Jan Jonker onderzoek naar Circulaire Businessmodellen om te komen tot een classificatie van deze nieuwe businessmodellen. In deze sessie worden de eerste inzichten van het onderzoek gedeeld.

Meestal omvat een businessmodel slechts één organisatie en is het vooral gericht op het voortbrengen van financiële waarden. Een circulaire economie vraagt echter juist om samenwerking tussen bedrijven en andere partijen om een waardecyclus te realiseren. Daarnaast wordt het waardebegrip verbreed. Naast financiële waarden gaat het ook om het creëren sociale en ecologische waarden. Dit wordt meervoudige waardecreatie genoemd.

>> LEES ONS INTERVIEW MET JAN JONKER

>> LEES ARTIKEL OVER COLLABORATIEVE  BUSINESSMODELLEN

Bekijk het in minder dan 14 minuten het minicollege van Jan Jonker met een introductie over dit onderwerp

DEELSESSIE 4: Transitiemanagement

Prof.dr. Derk Loorbach, hoogleraar sociaal-economische transities Erasmus Universiteit en directeur van onderzoeksinstituut DRIFT

Transitiemanagement focust niet op één specifiek aspect, maar is een bredere benadering. Je zou kunnen spreken van een ‘filosofie’ op basis van transitietheorie en principes in combinatie met een breed scala aan interventiemogelijkheden: van het creëren van een aantrekkelijk toekomstbeeld, via backcasting en experimenten naar een fase van reflectie en verder leren. Voor alle vier dimensies zijn instrumenten ontwikkeld, zoals transitie-arena’s, transitie-scenarios, transitieprogramma’s, transitie-experimenten en reflexieve monitoring.

>> LEES HET INTERVIEW ‘LAAT HET MOMENTUM NIET VOORBIJ GAAN’

Bekijk in 5 minuten een kort interview met Loorbach over transitiemanagement (Engelstalig).

DEELSESSIE 5 - Duurzame markttransformatie

Prof.dr.ir. André Nijhof, hoogleraar Duurzaam Ondernemen en Stewardship Nyenrode University & Lucas Simons, NewForesight en SCOPE insight

Zoals een baby niet in een paar dagen opgroeit tot volwassene, zo vraagt ook het verduurzamen van bedrijven een bepaalde tijd. Per transitiefase, van ‘babytijd’ tot volwassenheid is voorspelbaar welke aanpak effectief zal zijn. Wat is op welk moment de rol van het bedrijfsleven, van de overheid, van ngo’s, van financiële instellingen en van onderzoekers? Wie doet wat? Elk van deze actoren kan het initiatief nemen om regels te veranderen.

>> LEES ARTIKEL P+ FRAMEWORK MARKTTRANSFORMATIE

Bekijk in minder dan 4 minuten hoe duurzame markttransformatie eruit ziet voor een case in de infrasector.

DEELSESSIE 6: Small Wins

Prof.dr.ir. Katrien Termeer, hoogleraar Bestuurskunde Wageningen Universiteit
Een maatschappelijke systeemverandering is vaak groot en complex. Maar volgens onderzoekers van de Wageningen Universiteit begint verandering bij kleine, lokale, betekenisvolle stapjes. Small wins zijn dé sleutel tot transitie; niet te verwarren met laaghangend fruit (quick wins), zoals nogal eens gebeurt. In de small wins-benadering ligt de focus op wat goed gaat: stapjes die uiteindelijk samen kunnen optellen tot grootschalige systeemverandering. Interventies zijn gericht op het verspreiden, verbreden of verdiepen van de small wins met verschillende (sociaalpsychologische) aanjaagmechanismes. of lees verder.

>> LEES WETENSCHAPPELIJK ARTIKEL

Bekijk de video waarin Termeer vertelt over ‘Small wins’!