09:30 – 10:20 uur Sessieronde 1

• Sessie 1A Ga aan de slag met de CIRCO – methodiek

Circulair Ondernemen, waar gaat dat nu eigenlijk over? Wat speelt er in de markt en welke circulaire kansen liggen er voor je bedrijf? Tijdens deze miniworkshop gaan we hiermee aan de slag, waarbij de CIRCO-methodiek benut wordt. Je leert verschillende circulaire businessmodellen en circulaire ontwerp-strategieën kennen, en past die toe. Zo vind je nieuwe oplossingen om je bedrijf toekomstbestendig te maken. Deze miniworkshop wordt verzorgd door Heidi van Woudenberg, CIRCO-trainer voor de maakindustrie.

• Sessie 1B Het Product Paspoort komt, maar van welke kant?

De digitalisering van de maakindustrie wordt alom gezien als kans voor duurzaamheid bevorderend productpaspoort. De verwachtingen rond een productpaspoort zijn dan ook net zo groot als de vragen: Leidt een paspoort tot optimaal gebruik van bestaande data? Kunnen we er zeker van zijn dat de data klopt? Hoe behouden we de confidentialiteit? Tal van systemen en initiatieven zijn op dit moment operationeel, al dan niet via een commerciële markt. Deze workshop geeft een overzicht van de laatste ontwikkelingen en brandende vragen rond het productpaspoort. De workshop wordt geleid door Elmer Rietveld (TNO), op basis van zijn jarenlange ervaring op het gebied van kritieke grondstoffen en (on)mogelijkheden van data-sharing van data over productieketens heen.  

• Sessie 1C Analyse Circulaire Maakindustrie

In juni 2021 publiceerde ING een eerste van twee analyses over circulair produceren in de maakindustrie, eind 2021 wordt het tweede deel verwacht. Hoor meer over het waarom, wat en hoe van circulair produceren en de circulaire prestaties van de Nederlandse maakindustrie in vergelijking met die van Europese sectorgenoten. Welke circulaire methoden het meest worden toegepast en waar zit het grootste potentieel? Met Edse Dantuma  en Gert Jan Braam (ING).

• Sessie 1D Beperk grondstofrisico’s met de Grondstoffenscanner (LET OP korte sessie van 09:45 tot 10:20)

Er dreigen wereldwijde tekorten van belangrijke metalen en andere materialen. Loopt jouw bedrijf daardoor risico’s en wat kun je doen om deze te verkleinen? De Grondstoffenscanner helpt jou om antwoorden te vinden! In deze korte workshop door RVO krijg je een heldere uitleg over deze online tool. De workshop wordt geleid door Jobert Winkel, projectleider Grondstoffenscanner RVO.

• Spreekuur: Circulaire  HBO-stagiaires 

Veel hogescholen zijn aan de slag gegaan met speciale programma’ s op het gebied van circulariteit. Benieuwd hoe een stagiaire of afstudeerder van een Hogeschool kan helpen om circulariteit in jouw bedrijf op te starten of te versnellen? Jan Jurriëns van het Lectorenplatform Circulaire Economie (Het Groene Brein) geeft een korte presentatie over de mogelijkheden. Bespreek erna direct welke ondersteuning je zoekt of waarmee je aan de slag wilt.

10:30 – 11:20 uur Sessieronde 2

• Sessie 2A Financieren circulaire businessmodellen: wat werkt wel en wat ook niet?

Wil jij als ondernemer je business circulair maken en wil je hiervoor financiering aanvragen? Dan zijn er zowel kansen als obstakels bij de financieringsaanvraag. Welke factoren vergroten de kans op financiering en welke juist niet? In deze workshop geven Björn Aarts (specialist circulaire economie) en Yorick Cramer (sectorspecialist industrie) van Rabobank een inkijkje in hoe een bank een aanvraag voor financiering van een circulair businessmodel beoordeeld en waar zij op letten. Je gaat naar huis met een beter inzicht in de do’s en don’ts van het financieren van circulaire businessmodellen.

• Sessie 2B Circulariteit in de keten: kansen voor toeleveranciers?

We zijn er inmiddels achter dat veel OEMs in de maakindustrie circulairder zijn dan ze zelf dachten: ontwikkelingen rond servitization, de ontwikkeling van product-as-a-service-modellen, toenemende remanufacturing en de inzet van ICT bij (predictive) maintenance zijn interessante circulaire activiteiten met aangetoonde milieuvoordelen. Maar wat betekent dat voor de rol van de (1st en 2nd tier) toeleverancier? Op welke wijze kan hij zelf of in overleg met de OEM bijdragen aan een meer circulaire bedrijfsvoering. Tijdens deze workshop willen we met u in discussie over die rol van de toeleverancier, mede aan de hand van informatie uit een reeks interviews die dit jaar zijn gehouden. De workshop wordt geleid door Ton Bastein (TNO) die de afgelopen jaren tientallen ondernemers uit de maakindustrie over dit thema interviewde. Niels Olffen (Mr. Servitization) geeft een toelichting vanuit zijn expertise rond product-as-a-service-modellen.

• Sessie 2C Kansen voor circulariteit in metaalketens

Er is een steeds grotere vraag naar metalen. Deze stijging is niet altijd bij te houden door het huidige aanbod, wat leidt tot hoge metaalprijzen. Daarnaast heeft primaire productie van metalen een grote invloed op milieu en maatschappij. Circulariteit kan hier een uitkomst bieden. Op verschillende punten van metaalketens zijn er mogelijkheden voor circulariteit. In deze workshop gaan we systematisch te werk om potentiële duurzame circulaire kansen te ontdekken voor metaalketens. Dit wordt geïllustreerd aan de hand van een voorbeeld over tin. De workshop wordt geleid door Jessie Bradley en Benjamin Sprecher, onderzoekers bij de TU Delft op het gebied van ‘supply chain resilience’.

• Sessie 2D Circulaire paspoorten voor de machinebouw

In 2021 is een project gestart voor de ontwikkeling van materiaalpaspoorten voor procesinstallaties en machines voor de voedingsmiddelenindustrie. Hans van der Steen (Hygienic Design Network) en Jeannette Levels (UPCM) delen de eerste resultaten en inzichten. Lees hier meer over het project.

• Spreekuur: Circulaire  HBO-stagiaires 

Veel hogescholen zijn aan de slag gegaan met speciale programma’ s op het gebied van circulariteit. Benieuwd hoe een stagiaire of afstudeerder van een Hogeschool kan helpen om circulariteit in jouw bedrijf op te starten of te versnellen? Jan Jurriëns van het Lectorenplatform Circulaire Economie (Het Groene Brein) geeft een korte presentatie over de mogelijkheden. Bespreek erna direct welke ondersteuning je zoekt of waarmee je aan de slag wilt.

11:30 – 12:20 uur Sessieronde 3

• Sessie 3A Samenwerking in complexe ketens

‘De belangstelling voor circulair bouwen groeit snel. Specifieke gaat daarbij aandacht uit naar hergebruik van hout, teneinde voor dit materiaal gesloten ketens te realiseren. Het inrichten van zulke ketens wordt gecompliceerd door grote onzekerheden en deels onbekende dynamiek. In het onderzoek hiernaar is een procesgerichte aanpak ontwikkeld, gekoppeld aan een set van analytische methoden, om betrokken ketenpartijen te ondersteunen in het begrijpen en zo veel mogelijk hanteerbaar maken van deze onzekerheden en dynamiek. In de presentatie worden de contouren van de aanpak geschetst en worden ervaringen in toepassing ervan in een casus besproken. Met Jannie Coenen en Rob van der Heijden (Radboud University).

• Sessie 3B Mogelijkheden EU-funding voor de Circulaire Maakindustrie

Europese calls zijn vaak calls voor grotere projecten (denk aan enkele miljoenen budget omvang) waarvoor vaak samenwerking met buitenlandse partners is vereist, maar zeker niet altijd! Wel is altijd het bereiken van Europese impact belangrijk (olievlekwerking van een project op Europees niveau). De subsidiepercentages in Europese programma’s zijn vaak hoger dan van de Nationale programma’s. Wel is de competitie bij het aanvragen veel hoger. Aan de orde komen het Horizon Europe programma (incl de EIC Accelerator), het LIFE programma en er zal beknopt worden ingegaan op Eurostars en Interreg. Door John Heynen en  Jean-Luc Eggen (RVO).

• Sessie 3C Aanjagen van circulariteit: wat is er voor nodig? (Wegwijzer Circulaire Maakindustrie)

LET OP; DE OPZET VAN DEZE WORKSHOP IS GEWIJZIGD. Deze workshop is bedoeld voor change agents in de maakindustrie: iedereen die als missie heeft MKB’ers in de maakindustrie stappen te laten zetten richting een circulair business model. Doel van de workshop is om met elkaar vast te stellen wat werkt in het gesprek met ondernemers hierover. Dit doen we op basis van de ervaringen van tientallen Nederlandse bedrijven die al eerste stappen gezet hebben. Hoe beginnen bedrijven met het werken aan circulariteit? Hoe krijgen ze de business case rond? Kunnen alle maakbedrijven op dezelfde manier aangesproken worden, of is een segmentering in verschillende doelgroepen slimmer? Op basis van de wegwijzer circulaire maakindustrie die op deze dag gelanceerd wordt, willen we de geleerde lessen delen en combineren met jullie ervaring om zo effectiever te werk te kunnen gaan. Door Bart Kaas (TNO)en Sander Limonard (Haagse Hogeschool)

• Sessie 3D Beperk grondstofrisico’s met de Grondstoffenscanner (LET OP korte sessie van 11:30 tot 12:00)

Er dreigen wereldwijde tekorten van belangrijke metalen en andere materialen. Loopt jouw bedrijf daardoor risico’s en wat kun je doen om deze te verkleinen? De Grondstoffenscanner helpt jou om antwoorden te vinden! In deze korte workshop door RVO krijg je een heldere uitleg over deze online tool. De workshop wordt geleid door Jobert Winkel, projectleider Grondstoffenscanner RVO

• Spreekuur: Circulaire  HBO-stagiaires 

Veel hogescholen zijn aan de slag gegaan met speciale programma’ s op het gebied van circulariteit. Benieuwd hoe een stagiaire of afstudeerder van een Hogeschool kan helpen om circulariteit in jouw bedrijf op te starten of te versnellen? Jan Jurriëns van het Lectorenplatform Circulaire Economie (Het Groene Brein) geeft een korte presentatie over de mogelijkheden. Bespreek erna direct welke ondersteuning je zoekt of waarmee je aan de slag wilt.

12:30 uur Einde

Opening

Aftrap door dagvoorzitter Mark Beumer

Welkom door Fried Kaanen (Koninklijke Metaalunie, UPCM) en Theo Henrar (FME)

Inspirerende keynote 

Door Stientje van Veldhoven, vice president/ directeur Europa World Resource Institute (WRI)

Ronde tafel gesprek ‘Op weg naar een doorbraak voor een circulaire industrie’

Fried Kaanen (voorzitter Metaalunie) en Theo Henrar (voorzitter FME) gaan in gesprek met

• Focco Vijselaar, directeur-generaal Bedrijfsleven en Innovatie, ministerie van Economische Zaken en Klimaat
• Marc Hendrikse, Boegbeeld van de Topsector High Tech Systemen en Materialen
• Herman van Bolhuis, ondernemer en oprichter van de Fieldlabs 3D Makers Zone en Bouwlab R&Do

 Circulaire trends in de maakindustrie

• Materiaalpaspoorten in de machinebouw voor de foodsector, met Swinkels Family Brewers en Flowfirm
• Hergebruik e-scooter batterijen voor energieopslag, met StoredEnergy, Felyx en A&M Recycling
• Remontabele circulaire zonnepanelen, met Exasun
• Circulaire kansen voor de toelevende industrie: Paul Gosselink (BOM) over het project CESI Supply

Einde