Eigenlijk werken ze al twintig jaar aan circulariteit, maar vraag ze niet naar een grondstoffenpaspoort of andere terminologie. “We gingen robots opknappen en aan een nieuwe baas helpen, omdat we het schandalig vonden om ze op de schroothoop te laten belanden”, vertelt Patrick Waltmans. Samen met zijn broer Jeroen is hij directeur-eigenaar van IRS Robotics. Ze begonnen met vijf door Philips afgedankte robots, nu refurbishen en verkopen ze er honderden per jaar.

 

“Wij sorteren voor op toekomstige regelgeving”

 

Wat is de circulaire stap die jullie gemaakt hebben?

“Mijn broer en ik werkten allebei bij een toeleverancier voor Philips Displays, de beeldbuizenfabrieken van Philips. Toen de led-televisie opkwam, stortte de markt voor beeldbuizen in. Ook de inmiddels zelfstandige Philips machinefabriek in Eindhoven, Industrial Realization Services (IRS), was in zwaar weer beland. In die turbulente tijd namen wij het bedrijf over. We zagen echter wel dat het allemaal anders moest om te overleven. Er stonden in een hoekje nog een paar werkloze robots te verstoffen. We dachten: daar is vast een markt voor.

 

Een lang verhaal kort: we hebben IRS omgevormd tot een heel ander bedrijf: IRS Robotics. Robots zijn complex en zwaar, die gooi je toch niet zomaar weg? Wij vervangen wat verdacht, versleten of defect is en hebben daar in de afgelopen twintig jaar protocollen voor opgebouwd met een hoge kwaliteitsstandaard.”

 

“We dachten: er is vast een markt voor refurbished robots”

 

Wat is de grootste winst?

“Wij leveren refurbished robots aan eindgebruikers, maar ook aan zogenoemde systeemintegratoren. Eindgebruikers zijn bedrijven die de robots zelf in hun bedrijfsproces inpassen. Systeemintegratoren zijn machinebouwers, dus firma’s die met de robot een eindoplossing bouwen voor eindgebruikers. Voor onze klanten geldt als vuistregel dat ze een derde tot een vijfde van de prijs van een nieuwe robot betalen.

 

Wat we besparen op het vlak van grondstoffengebruik en CO₂-uitstoot? Daar kunnen we op dit moment alleen nog naar gissen. We hebben de vraag kort geleden gesteld aan onderzoeksinstituut TNO. De besparing moet immens zijn, dat ziet ook TNO, maar zij gaven aan dat het haast onbegonnen werk is om precies te becijferen hóe groot. Het is gewoon heel ingewikkeld om van elk onderdeel van zo’n complexe machine een levenscyclusanalyse te maken. Het antwoord op onze vraag is wél heel belangrijk, dat realiseren we ons eigenlijk pas kort. We hebben nog een heleboel kennis op dat gebied in te halen. Samen met een hogeschool gaan we nu proberen om de besparingen in kaart te brengen.”

 

“We gaan uitzoeken wat de impactbesparing van ons product is”

 

Wat is de grootse uitdaging?

“Wij moeten vechten tegen de onderkant van de markt. Er zijn cowboys die meeliften in de markt door gebruikte robots door te verkopen zonder dat ze fatsoenlijk zijn refurbished. Een kat in de zak kopen ligt op de loer. Het wordt een uitdaging om een goede kwaliteitsstandaard te bewaken, ook voor andere refurbished goederen. Door onze naam en activiteiten te laten registreren als handelsmerk, bieden we de markt een kwaliteitsgarantie, aangevuld met een feitelijke garantie op de robots. Er bestaat namelijk nog geen officieel keurmerk. IRS heeft een eigen Robot Service dienst met eigen monteurs, en we bieden training en advies. Wij zijn geen dozenschuivers.”

 

Toen IRS twintig jaar geleden begon, waren er wereldwijd misschien vier of vijf bedrijven met dezelfde specialisatie. Wij zijn echt pioniers. Nu zijn er meer spelers op de markt, maar wel in vele gradaties. De onderkant van de markt bestaat bij wijze van spreken uit Marktplaatsrobots; aan de top staan de fabrikanten zelf die hun eigen robots hoogwaardig ‘remanufacturen’ met dito prijskaartje. Wij bekleden de positie nét onder de fabrikanten. IRS verkoopt uitsluitend de vier grootste robot A-merken ABB, FANUC, KUKA en YASKAWA. Sinds kort voeren we een eigen Circular Economy merk op onze robots.”

 

“Onze naam en activiteiten zijn geregistreerd als handelsmerk”

 

Welke circulaire stappen staan op de planning?

“Ieder bedrijf heeft een boekhouder die kijkt naar geld: zijn we financieel gezond? Ik denk dat er straks op een vergelijkbare manier gekeken wordt naar gebruik van grondstoffen en uitstoot van broeikasgassen. Daar gaat vast en zeker een soort boekhoudkundig systeem voor komen, waarbij de ondernemer moet afwegen hoeveel ‘koolstofpunten’, of carbon credits, of hoe het ook zal gaan heten, er nog te besteden zijn.

Daar kunnen wij onze klanten mooi in tegemoet komen. Ik zou me kunnen voorstellen dat de kosten van een refurbished robot in zo’n systeem uiteindelijk vergelijkbaar mogen zijn met die van een nieuwe. Niet als doel op zich maar met die milieuwinst wordt het vanzelfsprekender om meer geld en tijd te steken in het refurbishen van robots. Nu is er enkel een kostentechnische afweging in het besluit om wél of niet te refurbishen. Ik weet dat er allerlei nieuwe richtlijnen gaan komen vanuit de Europese Unie. Daarin zal misschien nog niet met carbon credits gewerkt gaan worden, maar wij zorgen er in elk geval voor dat we er klaar voor zijn.”

 

“In een systeem met carbon credits wordt refurbished steeds meer waard”

 

Meer weten? Bekijk de website van IRS Robotics

 

Dit artikel is gepubliceerd in juni 2023. Foto © Fotografie Kuit.