Productgroep
Elektrolysers
Elektrolysers zijn cruciale technologieën om waterstof duurzaam te produceren. Met de opschaling van elektrolyse-capaciteit groeit ook de vraag naar schaarse grondstoffen en neemt de milieudruk toe.
Waarom is dit een belangrijk thema?
Elektrolyse is cruciaal voor de productie van groene waterstof. Elektrolyse splitst water in waterstof (H₂) en zuurstof met behulp van elektriciteit. Als de elektriciteit afkomstig is van wind en zon, krijg je groene waterstof, een CO₂-vrije energiedrager. Groene waterstof is nodig voor sectoren die lastig direct te elektrificeren zijn (bijv. staal, chemie, zwaar transport). Bovendien kan het het overvolle stroomnet van Nederland ontlasten. De groei van groene waterstof is essentieel voor energietransitie.
Voor Nederland biedt dit kansen:
-
Mogelijkheid om Nederland/Europa koploper te maken — op design, productie, circulariteit én concurrentiepositie — in de wereldwijde energietransitie.
-
Belang van vooruit denken: door nu al circulaire principes te integreren (ontwerp, levensduur, recyclen) voorkom je dat waterstof-infrastructuur later moeilijk af te voeren is of niet duurzaam blijkt.
Dus er is enorm veel te winnen als de productie van elektrolysers circulair is, zowel op milieu en klimaatvlak (minder CO₂-uitstoot) als op economisch vlak — versterking van de Nederlandse maakindustrie en een strategische positie internationaal.
Wat speelt er rondom dit thema?
De Routekaart Circulaire Elektrolysers 1.0 is in juli 2025 opgeleverd en staat op deze website. In deze routekaart zijn 18 circulaire oplossingen onderzocht door een publiek-privaat productteam. De routekaart noemt het belang van gezamenlijke acties om technologieontwikkeling, opschaling en implementatie van circulaire oplossingen te versnellen. Door deze oplossingen in te voeren, kan de kostprijs van elektrolysers en groene waterstof dalen en bijdragen aan een succesvolle energietransitie. Zo bouwt Nederland aan robuuste industrie met een goede internationale concurrentiepositie.
De CIRCO Keten-track over Elektrolysers vond plaats in maart 2025 om praktijkkennis en -oplossingen aan te dragen voor de routekaart. Tijdens de track signaleren deelnemers belangrijke circulaire kansen. Want bedrijven die nú werk maken van circulariteit zijn straks beter voorbereid op de toekomst. Lees hier de belangrijkste inzichten uit de Keten-track Elektrolysers.
De wisselwerking tussen Keten-Tracks en Routekaarten is essentieel: waar Tracks de praktijk voeden met concrete inzichten, bieden Routekaarten het gezamenlijke perspectief en de structuur die nodig zijn om die inzichten sectorbreed op te schalen. Zo versterken beide aanpakken elkaar en dragen ze bij aan circulaire ketens in de maakindustrie. Wil je meer lezen hierover: ‘Wat zijn routekaarten?’
Circulariteitsdoelen
Volgens de routekaart zijn dit de drie overkoepelende doelen die circulaire elektrolysers binnen circa 5–7 jaar (tot ongeveer 2030–2032) moeten helpen realiseren:
-
Versterken van het verdienvermogen van de Nederlandse (en Europese) maakindustrie op het gebied van elektrolyse.
-
Verminderen van de afhankelijkheid van schaarse of kritieke grondstoffen, om strategische autonomie te vergroten en minder kwetsbaar te zijn voor schommelingen of tekorten op de wereldmarkt.
-
Verminderen of vermijden van milieubelasting en klimaatimpact die samenhangen met productie, gebruik en afvoer van elektrolysers — inclusief reductie van schadelijke stoffen (zoals PFAS) en beperking van grondstof- en energiegebruik.
Met andere woorden: niet alleen duurzame waterstofproductie is doel, maar ook: een duurzame en robuuste maak- en grondstoffenketen, en een circulair ontwerp.
Circulaire kansen
Tijdens de Keten-Track hebben deelnemers een aantal belangrijke circulaire kansen geïdentificeerd:
- Elektrolysers bevatten veel specifieke, vaak schaarse materialen. Deze materialen zijn lastig te hergebruiken en zorgen voor risico’s in de toeleveringsketen, zoals prijsfluctuaties en leveringsproblemen.
- Er ontbreekt standaardisatie, wat hergebruik en reparatie bemoeilijkt. Door een gebrek aan kennis worden veel systemen overgedimensioneerd. Dat leidt wederom tot onnodig materiaalgebruik.
- Elektrolysers slijten relatief snel, vooral bij wisselende belasting. De snelle technologische ontwikkelingen zorgen ervoor dat installaties sneller verouderen, waardoor hergebruik en recycling extra lastig worden.
Documenten
Op weg naar circulaire elektrolysers
Casestudie van TNO over de opschaling van elektrolyse-technologieën in de EU.
Open document
Presentatie Routekaart Circulaire Elektrolysers juni 2025
Presentatie van Jörg Gigler, TKI Nieuw Gas, voorzitter Topsector Energie bij de presentatie van de routekaart Elektrolysers.
Open document
Circulaire Energietransitie
Verkenning naar omvang van de kritieke metaalvraag van de Nederlandse energietransitie, circulaire strategieën om deze te verlagen en kansen voor de Nederlandse industrie.
Open document
Document overzicht
Routekaart Circulaire Elektrolysers
Concrete handvatten om elektrolysetechnologie toekomstbestendig, circulair en economisch sterk te maken.
Open document